Dit is de periode uit papa’s leven waar we het minst over weten. De paar alinea’s hier zijn geschreven door Wendy op basis van de weinige verhalen die papa ons heeft verteld. Van foto’s weten we dat hij naar een Landbouwschool ging, waarschijnlijk in Gouda, en dat hij als inspecteur werkte voor het Melkcontrolebureau in Gouda. Tijdens een bezoek aan Gouda met mijn vader ben ik er vrij zeker van dat hij me vertelde dat het kantoor waar hij werkte in De Goudse Waag was, dat tegenwoordig is omgetoverd tot een Ambachten- en Kaasmuseum. Dit gebouw uit 1668 ligt aan het centrale plein achter het stadhuis. In de zomermaanden wordt er nog steeds één keer per week kaas gewogen op de traditionele weegschaal buiten met een paardenkar. Tegenwoordig vertellen gidsen hoe kaas honderden jaren lang werd gemaakt door boeren zoals zijn vader, grootvader en veel van zijn ooms en broers. Zijn broer Henk maakte nog steeds kaas op de traditionele manier toen ik (Wendy) in 1977 naar Nederland ging en een kaas van 10 pond mee terug nam. Dat was niet toegestaan en ik zou het niet door de douane hebben gekregen als mijn tas was gecontroleerd, dus ik moest doen alsof het heel licht was en gelukkig smokkelde ik deze kaas terug naar mijn vader die er heel blij mee was.

Voor zover we weten, genoot papa van dit werk, hoewel hij op een dag zijn rug kromp toen hij wat hij dacht dat een heel zwaar blik melk was, optilde, maar het was leeg. Daardoor heeft hij jarenlang rugklachten gehad. Judith herinnert zich enkele verhalen die vader vertelde over zijn werk hier. Eén verhaal ging over een breuk van de kwikthermometer in een grote bak met wrongel. Toen pa de boer en zijn vrouw vertelde dat ze de wrongel moesten weggooien, gaven ze aan dat ze de kaas niet zouden verkopen, maar gewoon voor eigen gebruik zouden gebruiken. Pa was onvermurwbaar en zei dat ze de kaas niet mochten eten. Ze gingen akkoord, maar hij kon zien dat ze niet overtuigd waren. Hij liet hen beloven dat ze een deel van de wrongel eerst aan een paar kippen zouden voeren. Het resultaat: dode kippen, een geschrokken en opgelucht boerenechtpaar en een gerechtvaardigde en dankbare kaasinspecteur.

Een ander verhaal ging over een vrouw die verbijsterd was over het wisselende succes dat ze had bij het maken van een stabiele wrongelvorming. Toen papa haar vroeg hoe lang ze de kaaswrongel roerde, antwoordde ze: “Oh, altijd hetzelfde, net zo lang als het duurt om één hoofdstuk te lezen.” Ah hah!

De foto van zijn collega’s die met hem meereisden naar Rotterdam toen hij emigreerde, suggereert dat hij een goede werkrelatie met hen had en misschien was hij daar nog vele jaren gebleven als er niet iets anders was gebeurd dat een belangrijke rol heeft gespeeld in zijn beslissing om te emigreren.

Zoals hij elders al opmerkte over zijn tijd in Indonesië, maakte de ervaring met christenen en niet-christenen van vele achtergronden het moeilijk voor hem om zich aan te passen aan de bekrompen en veroordelende houding in Nederland. Hij had ook veel meer van de wereld gezien, waardoor Nederland nog kleiner aanvoelde. Op een gegeven moment kreeg hij een relatie met een jonge vrouw en ze verloofden zich. Of het nu kwam door een veel groter schisma in de Gereformeerde Gemeenten in Nederland of dat het beperkt bleef tot hun eigen gebied, ze kwamen in verschillende denominaties terecht. Haar vader dwong haar de verloving te verbreken. Vader heeft weinig gezegd over hoe dit hem persoonlijk heeft beïnvloed, maar het was een van de factoren die bijdroeg aan zijn vrij ruimdenkende kijk op het leven, zijn vermogen om beide kanten van de meeste argumenten en standpunten te zien, en zijn tolerantie voor verschillende uitingen en ervaringen binnen kerken en denominaties.